-
[unable to retrieve full-text content]
پیاز از سبزیجاتی است که در سالیان دور برای افزایش قدرت به برده‌های مشغول ساخت اهرام ثلاثه و همین طور ورزشکاران قبل از بازی المپیک داده می‌شد. برای التیام زخم‌های عفونی از پیاز تازه به صورت موضعی نیز استفاده می‌کردند، چون پیاز آلودگی‌ها را به خود جذب و زخم یا هوای محیط را ضدعفونی می‌کند. از آنجا که خانواده‌ها پرسش‌های زیادی درباره پیاز دارند به برخی از خواص متمایز و شگفت‌انگیز پیاز اشاره می‌کنیم.
خواص پیاز
دکتر نازلی نمازی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو انجمن تحقیقات طب سنتی ایران می‌گوید: پیاز غنی از ویتامین‌های C، B1، B2، B6 و حاوی میزان قابل توجهی پتاسیم، کلسیم و فسفر است. بیشترین اثرات مفید پیاز مربوط به ترکیبات آنتی‌اکسیدانی آن میشود.
کرستین، یک ترکیب با خاصیت آنتی‌اکسیدانی بالا در پیاز است که می‌تواند به بهبود زخم‌ها کمک کند و سبب کاهش بیماری‌های تخریب‌کننده اعصاب و انواع سرطان‌ها و جلوگیری از کاتاراکت (آب مروارید) شود و به دلیل داشتن خاصیت ضدانعقادی خون، اثرات قابل مقایسه‌ای با آسپرین دارد و به همین دلیل می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های قلبی ـ عروقی کمک کند.
همچنین پیاز حاوی ترکیبی با خاصیت پره‌بیوتیکی است که زمینه را برای افزایش رشد باکتری‌های مفید و کاهش باکتری‌های مضر روده فراهم آورده و در درمان و پیشگیری از برخی بیماری‌های گوارشی موثر است.
برخی افراد با این تصور که پیاز کاهنده قند و چربی خون است از آن به‌عنوان یک داروی درمانی استفاده می‌کنند. این متخصص در این خصوص می‌گوید: مطالعات درخصوص اثرات پیاز بر قند و چربی خون در مدل انسانی محدود بوده و نتایج متناقضی در این باره گزارش شده است. بر این اساس، این موضوع که آیا پیاز می‌تواند سبب کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت یا سبب کاهش کلسترول و تری گلیسیرید خون شود در حال حاضر روشن نیست و نیازمند مطالعات بیشتر است.
کمک پیاز به رفع سرماخوردگی نتایج مطالعات حاکی از این است که پیاز دارای خواص درمانی مختلفی از جمله خاصیت ضدمیکروبی و کاهنده وضعیت التهابی است.
به گفته دکتر نمازی با توجه به خاصیت ضدباکتریایی و ضدویروسی سیر و پیاز، مصرف این دو سبزی می‌تواند هنگام سرماخوردگی به‌خصوص به شکل پخته موثر باشد. همچنین اثراتی از خاصیت تقویت‌کنندگی سیستم ایمنی با پیاز و سیر به دلیل آلیسین در آن مشاهده شده است که می‌تواند سبب کاهش عفونت‌های ویروسی و باکتریایی به‌خصوص در فصل زمستان شود.
بهترین نوع پیاز از دیدگاه طب سنتی پیاز سفید، بزرگ و آبدار است. طبیعت پیاز گرم و خشک است و گرمی آن در درجه سوم و خشکی‌اش در درجه اول قرار دارد. به گفته دکتر نمازی با توجه به مزاج پیاز، افراد با مزاج گرم بهتر است کمتر از آن استفاده کنند و در مصرف آن زیاده‌روی نکنند. پیاز برای تقویت اشتها و افزایش میل جنسی مناسب است، به‌خصوص اگر با گوشت پخته مصرف شود. خوردن پیاز به‌خصوص در سفر، مشکلات ناشی از آلودگی آب‌ها را می‌تواند از بین ببرد.
این متخصص تغذیه در پاسخ به این پرسش که چرا برخی افراد پس از مصرف پیاز دچار سردرد میشوند، می‌گوید: افرادی که مزاج گرم دارند و مستعد ابتلا به سردرد هستند نباید پیاز بخورند، زیرا مزاج پیاز گرم سبب تشدید درد در این افراد میشود، به‌خصوص اگر پیاز خام و تازه باشد. البته مصرف پیاز با سرکه (ترشی پیاز) اشتها را باز می‌کند و بخارات تولید شده در نتیجه مصرف پیاز به سر آسیب نمی‌رساند. بد نیست بدانید مصرف پیاز پخته با سرکه برای تقویت هاضمه مناسب است.
از دیگر خواص پیاز که در طب سنتی به آن اشاره شده است خاصیت مدر بودن و قاعده‌آوری آب‌پیاز است. پیاز می‌تواند سبب دفع بلغم از بدن شود و دردهای مفصلی ناشی از سوءمزاج سرد و تر یا ناباروری‌های ناشی از این سوءمزاج را رفع کند.
دکتر نمازی ضمن اشاره به این موضوع می‌افزاید مصرف پیاز به دلیل مزاج گرم و نفاخیتی که دارد در مردانی که به دلیل کمی مایع منی نابارور هستند به همراه گوشت و زرده تخم‌مرغ توصیه شده و در رفع ضعف عمومی که خود سبب کاهش مایع منی و ناباروری میشود، موثر است.
همچنین مصرف ماهی کبابی به همراه پیاز خام از جمله غذاهای مفید در رفع کمی مایع منی در نتیجه سوءمزاج خشک دستگاه تناسلی است. شربت پیاز متشکل از250 گرم آب‌پیاز سفید و 500 گرم عسلی که جوشانده شده و کف آن گرفته شده نیز در افزایش قدرت باروری مفید است. البته به گفته این پژوهشگر در صورت مصرف پیاز به عنوان یک درمان‌کننده کمکی برای رفع بیماری، باید زیر نظر متخصص طب سنتی نوع مزاج فرد در نظر گرفته شود.
یکی از مشکلات مطرح در طب سنتی که می‌تواند سبب بروز برخی بیماری‌ها از جمله کیست تخمدان، مشکلات ریوی و گوارشی شود نزله است.
به گفته دکتر نمازی، نزله هنگامی ایجاد میشود که ریزش فضولات دماغی به سمت حلق یا سینه باشد که سبب ایجاد ترشحات پشت حلق طی روز میشود. پیاز به اصطلاح طب سنتی بخارناک است و سبب تشدید نزله میشود. در نتیجه در افرادی که نزله دارند مصرف پیاز ممنوع است.
در کتب طب سنتی آمده است زیاده‌روی در مصرف پیاز برای مغز و چشم مضر است و سبب فراموشی میشود. مصرف مداوم پیاز در افرادی که دارای مزاج گرم هستند یا بیماری‌های ناشی از سوءمزاج گرم و خشک دارند، توصیه نمی‌شود. استفاده از پیاز خام در افراد مبتلا به سینوزیت، آلرژی، میگرن، سرگیجه و اختلال حافظه ممنوع است، زیرا سبب تشدید بیماری میشود.
شستن پیاز با آب و نمک و خوردن آن با سرکه و همچنین مصرف آب انار و کاسنی بعد از خوردن پیاز، موجب اصلاح مضرات پیاز میشود. دکتر نمازی می‌افزاید باقلا، مغز گردو، گشنیز و سرکه می‌تواند بدبویی ناشی از خوردن پیاز را کاهش دهد. در ضمن حرارت، انجماد و خشک کردن از خاصیت اشک آوری و بوی بد پیاز می‌کاهد.
نکته‌ای که در نگهداری و مصرف پیاز حائز اهمیت است جوانه زدن پیاز است. پیاز را باید در محیطی دور از آفتاب ترجیحا در جای تاریک با حداقل رطوبت که هوا در آن جریان دارد، نگهداری کرد تا جوانه زدنش به تاخیر بیفتد. در صورتی که پیاز جوانه زد باید قبل از مصرف جوانه را کاملا از پیاز جدا کنید و دور بیندازید.
در جهان امروز به دلیل تغییر شیوه زندگی، شیوع چاقی بویژه در خانم ها روبه افزایش است. بنابراین برای کاهش عوارض چاقی باید جامعه را در مورد تغذیه مناسب آگاه‌تر کرد. افزایش وزن و چاقی اثرات نامطلوبی همچون ایجاد دیابت، بیماری‌های قلبی عروقی و سرطان‌ها را به همراه دارد. استفاده از سایت‌های تغذیه‌ای گوناگون توسط افراد افزایش یافته است. سایت‌های غیرمجاز اینترنتی که مردم برای مشاوره در زمینه مشکلات تغذیه‌ای استفاده می‌کنند؛ پایه علمی ندارند و از این سایت‌ها به جای افراد مجرب و آموزش‌دیده، عموما از اطلاعات محدود بازاریابان کالاهای تجارتی استفاده میشود. آنچه اهمیت دارد؛ تشخیص علمی بودن رژیمهای چاقی و لاغری اینترنتی و همچنین بهترین راههای لاغری می‌باشد.
عوارض چاقی
بیماری‌هایی چون دیابت ـ هیپرلیپیدی ـ کاهش طول عمر ـ سرطان ـ تنگی‌تنفس ـ سنگ صفرا ـ مشکلات باروری و زایمان و … برای فرد ایجاد میشود. چاقی شکمی نیز مشکلاتی مانند دیابت و افزایش قند خون و عدم تعادل قند خون، افزایش چربی‌های خون و افزایش فشار خون، کاهش طول عمر و امید بر زندگی و همچنین کاهش تناسب و زیبایی اندام برای افراد را به همراه دارد.
چاقی شکمی
اندازه دور شکم در خانم‌ها کمتر از 80 سانتیمتر طبیعی و با رنگ سبز و بین 88 ـ 80 هشدار و زرد رنگ می‌باشد .اگر به اعدادی بالاتر از 88 باشند، خطرناک و قرمز رنگ است. اما در آقایان این اعداد متفاوت است، تا 94 سانت طبیعی و سبز رنگ و بین 102 ـ 94 هشدار و زرد رنگ و بالاتر از 102 خطر ناک و قرمز رنگ می‌باشد.
کاهش وزن کلی بدن تا رسیدن به شاخص توده بدن بین 25 ـ 20 که خود به خود باعث لاغری کلی بدن و در نتیجه شکم میشود؛ برخی تصور می‌کنند که در ناحیه شکم آب جمع شده و باعث بزرگ شدن شکم آنها شده است. روزانه 5/2 لیتر حجم آب مصرفی است که به همان اندازه از کلیه‌ها دفع میشود. در حالی که افزایش وزن به صورت چربی ابتدا در ناحیه شکم و سپس ران‌ها و باسن میشود.
کمربند و شکم بند و سایر وسایل لاغری
باور غلطی درباره کمربندها و شکم‌بند‌های لاغری وجود دارد که افراد باید بدانند این کمربندها بیشتر آب میان بافتی را کاهش میدهند و تاثیری در کاهش چربی شکمی ندارند.کمربند‌های لاغری در دو نوع حرارتی و لرزشی وجود دارند؛ ولی هیچیک مجوز FDA (اداره غذا و دارو آمریکا) را ندارند. با لرزش و حرارت این کمربندها فقط آب میان بافتی کاهش می‌یابد؛ اگر چربی‌ها حرکت کنند و وارد جریان خون شوند ممکن است باعث ایجاد خطر سکته قلبی و مغزی از طریق مسدود کردن عروق هم شوند. نمی‌توانیم از امواج مغناطیسی بر بدن به عنوان روش لاغری استفاده کرد، زیرا برای ضربان قلب و مغز ممکن است مضر باشد و ایجاد تهوع، سردرد و سرگیجه مینماید. استفاده از آنها نمی‌تواند دائمی باشد و بی‌اثرند؛ گوشواره‌های مغناطیسی از جنس ژرمانیوم تهیه شده و تاثیری در کاهش چربی ندارد.
حذف وعده‌های غذایی نه تنها سبب لاغری نمی‌شود بلکه چاقی اندام‌ها را نیز به دنبال دارد
باورهای نادرست لاغری
نباید به منظور بازاریابی واژه‌ی لاغری و یا رژیمی را به هر ماده‌ی غذایی و خوراکی چسباند. مثلا روغن کانولا یک روغن رژیمی و یا سرکه‌ی لاغری و..باید دانست هیچ ماده‌ی غذایی باعث لاغری نمی‌شود. فقط آب چاق‌کننده نیست. درباره نوشابه‌های رژیمی باید دانست که: نوشابه رژیمی که حاوی فتیل الانین، ساخارین، اسپارتام، اسه سولفام کا (قند‌های مصنوعی) می‌باشند، هم چاق‌کننده هستند علاوه بر آن برای خانم‌های حامله توصیه نمیشوند و مصرف آنها اشتیاق بیشتر، خوردن پیدا میشود چون حس می‌کنند که این نوشابه ها چاق‌کننده نیستند‌و باعث افزایش ولع به خوردن میشوند.
واژه رژیمی به معنای کم کالری نیست و نمی‌توان نا‌محدود آنها را مصرف کرد. تبلیغات در گذشته در مورد آب درمانی زیاد بوده و حتی مصرف تا روزی 6 لیتر هم توصیه میشده است. که علمی نیست. زیرا چنین رژیمی سبب رقیق شدن شیره گوارشی، ادم (ورم ) و سوء تغذیه افراد میشود. مصرف آب کرفس، شوید، جعفری تاثیری در لاغری ندارند. ترشی، سرکه، آب لیمو، لواشک، آلوچه، آبغوره سبب افزایش اشتها و در نتیجه افزایش وزن بدن میشوند و از آنجایی که آبغوره حاوی نمک است سبب افزایش فشار خون در افراد هم می‌گردد. فرم ترانس، نمک، روغن جامد و شکر در بیسکوئیت‌ها باعث چاقی میشود.
حذف وعده‌های غذایی
حذف وعده‌های غذایی نه تنها سبب لاغری نمی‌شود؛ بلکه چاقی اندام‌ها را نیز به دنبال دارد. نخوردن صبحانه باعث افزایش چاقی میشود. چون بدن دائم حرص و ولع دارد تا جبران گرسنگی را بنماید. حذف نان و برنج نیز به طور کامل اشتباه است؛ زیرا سلول‌های عصبی نیاز به کربوهیدرات دارند و 60% انرژی باید از اینها تامین شود.
تجویز یک رژیم کپی شده و یکسان برای چاقی و لاغری به همه ی افراد خلاف محسوب میشود
راههای تشخیص رژیم های غذایی چاقی و لاغری غیر علمی و تقلبی
• یکی از علائم تشخیص درستی و نادرستی رژیم های چاقی و لاغری در شبکه های مجازی و اینترنتی، وجود حاشیه های تبلیغاتی چشمک زن، جهت محصولات تجاری مختلف با هدف تبلیغات و بازار یابی کالاها است. نام و تخصص و رشته ی تحصیلی نویسنده مطلب هم معلوم نیست.
• گاهی افرادی اقدام به توزیع رژیم های غذایی از قبل آماده و پرینت شده به مراجعین مینمایند، در واقع قبل از رویت بیمار نسخه اش را پیچیده اند! بعنوان مثال برخی از پزشکان متخصص، پزشکان عمومی، فیزیوتراپها، کارشناسان فیزیولوژی ورزشی، تربیت بدنی، مدیران باشگاههای ورزشی و حتی موسسات زیبایی پوست و مو و آرایشگاهها و یا ..شامل میشود. و بابت آن هزینه هم دریافت مینمایند. این رژیم ها عموما از اینترنت اقتباس و یا مستقیما پرینت شده اند و فاقد وجاهت علمی هستند.
• ارائه ی رژیم غذایی یکسان برای همه ی مراجعین چاق و لاغر، بدلیل عدم توانایی رژیم نویسی. در حالی که با توجه به شرایط هر فرد باید رژیم خاصی ارائه داد و یک نسخه را نمی توان برای همه ی افراد پیچید. از نظر قانونی و علمی وشرعی، تجویز یک رژیم کپی شده و یکسان برای چاقی و لاغری به همه ی افراد، خلاف محسوب میشود، چرا که هر شخص، اندازه جثه ، قد ، وزن و اندازه دور شکم واز نظر هورمونی، فیزیولوژیک، وضعیت اقتصادی وعادات غذایی متفاوت دارد، بنابراین تجویز رژیم غذایی یکسان برای همه اقدامی غیر علمی و با سلامت فرد مغایرت دارد.
• رژیم های غذایی که کارشناسان و متخصصان تغذیه طی زمان مشاوره به افراد آموزش میدهند، حاصل تشخیص نوع مشکل مراجعه کننده، با طراحی، برنامه ریزی و عموما همانند نسخه نویسی دارویی، دارای نگارش دستی و غیر تایپی است. و صرفا جهت همان فرد مراجعه کننده طراحی شده است و برای فرد دیگری قابل استفاده نیست.
• مشاوره تغذیه و رژیم درمانی میبایست بصورت حضوری (غیر اینترنتی) انفرادی و خصوصی بوده و بدون حضور فرد دیگر وحداقل به مدت نیم ساعت صورت پذیرد.
• در رژیم های غیر علمی، بدلیل عدم آشنایی آنان با علم و رشته تغذیه و رژیم های غذایی، تجویز داروهای شیمیایی دارای عوارض جانبی فراوان در دراز مدت از جمله کورتون و دگزامتازون وسیپروهپتادین و… برای افراد لاغر و یا تجویز انواع دمنوش،کرفس، چای سبز، زیره، لیمو و… برای افراد چاق می نمایند. کارشناسان و متخصصین تغذیه نیازی به تجویز هیچیک از آنها نداشته و رژیم غذایی علمی مبتنی بر کتب مرجع دانشگاهی تنظیم مینمایند.
مشخصات رژیم غذائی علمی و استاندارد:
• تمام مواد مغذی مورد نیاز روزانه بدن را در بر بگیرد .
• رژیم غذائی براساس سن ، جنس، میزان فعالیت بدنی، شرایط فیزیولوژیک و عادات غذایی فرد برنامه ریزی گردد.
• فرد در طول روز احساس گرسنگی و ضعف ننماید .
• دارای مواد غذایی در دسترس باشد .
• نباید دچار عوارض چون ریزش مو، افسردگی، ضعف و بیحالی و چروکیدگی پوست شود.
• دارای همه وعده های غذایی صبحانه، میان وعده صبح، ناهار، عصرانه، شام و قبل از خواب باشد